De oprichter van de stichting, Bart Koopman, vertelt over de reizen die hij maakte naar Garu in Noordoost-Ghana als student geneeskunde en biomedische wetenschappen in het kader van een wetenschappelijke onderzoeksproject. (Zie hier.)
Het eerste verblijf: De aanloop…
Ik herinner me nog goed hoe ik in 2009 voor het eerst uit het vliegtuig stapte, de warme en vochtige Afrikaanse lucht in. Langs wegen met hobbels en kuilen, corrupte politieposten en af en toe een olifant bereikte ik één van de meest afgelegen en onderontwikkelde gebieden van Ghana. Een plattelandsgebied in de uitgestrekte savanne waar families in lemen hutten wonen.
De culturele kloof tussen de Europeaan en de zwarte leek enorm. Maar temidden van de arme boeren zonder kennis van enige westerse taal stuitte ik op een leeftijdsgenoot met een onverwachte hoeveelheid kennis en intellect. Tijdens mijn bezoeken aan de dorpskliniek raakte ik met hem aan de praat. Hij was verpleger in opleiding op de verplegersschool in een nabije stad.
Met Razak en zijn familie had ik veel contact en ik bezocht meermaals zijn familie en zijn verplegersschool. Razak was halverwege de driejarige verplegingsopleiding, maar door complexe persoonlijke omstandigheden kon hij zijn resterende schoolgelden niet betalen. (Lees daarover hier meer.) Dit probleem deelde hij met mij, zonder ooit expliciet te vragen om financiële steun.
Een vriend laat je toch niet aan zijn lot over? In eerste instantie probeerde ik Razak te stimuleren om geldschieters in zijn omgeving te vinden. Niet geheel verwonderlijk konden we die niet vinden. Daarop contacteerde ik verschillende ontwikkelingshulporganisaties, die niet bereid bleken om individuele projecten te steunen. Als laatste redmiddel besloot ik het verhaal van Razak in mijn omgeving te verspreiden en vrienden en familie om een vrijwillige donatie te vragen. In enkele weken werd het benodigde bedrag – circa €1000 – verzameld om Razaks opleiding te kunnen veiligstellen.
Razaks studie verliep succesvol. Elke besteding van het hulpgeld werd door hem verantwoord met betalingsbewijzen. Alleen zijn moeder was op de hoogte van de ontvangen hulp. Inmiddels is hij afgestudeerd en begonnen aan zijn eerste baan.
De eenmalige hulpactie voor Razak leverde een stroom aan enthousiaste, geïnteresseerde en betrokken reacties op. Veel donateurs gaven aan dat zij deze kleinschalige en persoonlijke hulp zonder managementskosten waardeerden. Ze raadden aan om deze hulp voort te zetten voor andere studenten die in eenzelfde situatie verkeren. De oprichting van deze stichting is hieruit voortgekomen en houdt vast aan deze principes van de persoonlijke hulpactie. (Zie hier.)
Hoewel Razak financiële ondersteuning heeft genoten vóór de oprichting van de stichting, heeft hij zich vrijwillig gecommitteerd om een bijdrage terug te geven, zoals de stichting vraagt van de ondersteunde studenten. (Zie hier.)
Het tweede verblijf: …tot de oprichting van Stichting “Professor Gbas”
Hoe ontmoet een Europeaan jongeren in een dorp als Garu in Noordoost-Ghana? En hoe weet hij of ze begaafd zijn? Het leven in Garu speelde zich op straat af. Met name in de avonduren wanneer de koelte neerdaalt, ontmoetten jongeren elkaar op straat. Als vanzelf werden buitenstaanders betrokken bij gesprekken en activiteiten. Na een eerste contact is een beoordeling van het intellect snel gemaakt: de slimmeriken spreken goed Engels, zijn geïnteresseerd in cultuurverschillen en doorzien een grap. Volgt er meer contact, dan boden familiebezoeken, documenten en verhalen van omstanders een globaal “curriculum vitae”.
Tijdens mijn tweede verblijf in Ghana in 2010 ontmoette ik Wahab. Ik leerde Wahab kennen als een betrouwbare, leergierige en intelligente jongen. Wahabs interesse ging uit naar de geneeskunde; hij sprak graag over ons onderzoekswerk. Hij had een sterke ambitie om een geneeskundeopleiding te volgen, maar was zich ervan bewust dat zijn familie de opleiding niet kon betalen.
Een afgeronde geneeskundeopleiding zou briljante vooruitzichten bieden. Vergelijkbare opleidingen – zoals diëtetiek of optometrie – boden daarentegen zeer weinig zekerheid op een (vaste) baan, terwijl ook daarvoor de studiekosten te hoog zouden zijn.
Wahab had vergeefs geprobeerd om Ghanese beurzen of hulpbronnen te vinden. Uiteindelijk was voor hem financiële ondersteuning onontbeerlijk om arts te kunnen worden. Om Wahabs toekomst – en die van anderen als hij – werkelijk te ondersteunen, richtten wij Stichting “Professor Gbas” op.